Triple discrimination: Life as a women, Kurd and a journalist in Turkey
Interview about feminist journalism, press freedom and women’s rights in Turkey with Jin News Editor, Ayşe Güney, in relation to International Women’s Day 2022
Could you briefly introduce yourself? What brings you to work at Jin News? What does this mean for you?
First of all, we would like to thank you very much for including us in your project in 2021 and allowing our agency to reach a larger audience. And also, for the opportunity of expressing ourselves via this interview.
I have been working as an editor at Jin News for about four years. Before that, I worked as a reporter for different agencies and newspapers. I’d been practicing journalism to make the labour of women and their struggle more visible. And at the same time to throw light on the violence and oppression with which they are targeted.
As a woman, a Kurd and a journalist, I find myself discriminated against on all three levels. That is why freedom, more than anything, is important to me. I wanted to participate more actively in the women’s struggle that’s what brought me to Jin News. It enabled me to both know myself and to contribute to the expanding women’s struggle through my profession.
Could you tell us more about the organizational structure of Jin News? Could you elaborate on your network of correspondents and the news topics you are mainly interested in?
A total of 36 people work in our agency. But this goes up to 70 if we take into account our network of volunteer correspondents. We publish in two dialects of Kurdish (Kurmanji and Kirmancki), Turkish and English. Our employees, including our video team, reporters, social media and IT team, even our lawyers and accountants, are all women. Our head office is in Diyarbakır, but we have branches in Ankara, Istanbul and Van.
Apart from this, we have correspondents in 10 cities of Turkey and 4 cities in North East Syria. In places such as the Black Sea region where we do not have any correspondents, so local journalists express solidarity and send us news. In some cities, we have volunteer female employees who follow events for us and send us information.
The subject of our news is women, that is to say, life itself. Our aim is to make news on topics around women and with women, such as labour, the economy, society, life, politics, culture and the arts, science and sports. We report not only the violence, massacre and oppression suffered by women, but also stories of women’s lives and struggles. We amplify their success stories to other women. We ask women about their opinions on general issues such as the economic crisis, freedom of expression and power, and we give voice to their demands.
You report on a variety of news from a woman’s perspective, why is this important for Turkey and for the world at large?
Once the content and language of the news reaches society, a certain change, a transformation takes place within the people. News about gender equality, coexistence, if presented from the perspective of women with a more peaceful outlook, do make a significant impact on raising awareness and ensuring equality in society. Providing greater visibility for women and allowing them to have their say in every field brings along an important change for Turkey and the world. I also believe that Jin News makes an important contribution in giving the women’s struggle an international dimension and provides a solid ground to unite our voices.
How do you decide which stories to prioritise?
The first question we ask before we publish a story is “who will benefit from the story?” We prioritize women, children, refugees, and nature. We also prioritize ethnic communities and people of different faiths who face discrimination and inequality of opportunity. In a way, women-oriented journalism is actually destined to be rights-oriented journalism. You take a side in favour of women, society, nature and animals. As to the content, we take an approach that not only points at the problems in society and the wider world but also seeks solutions to them. In my opinion, an important aspect that differentiates Jin News from other publications is that we identify the problem and present the solution.
What kind of relationship do you have with your readers?
Our readers see this news agency as their own. We even have readers who correct spelling errors in a news article and send it in by email. Some women suggest news topics for us. Not only women, but also our male readers stay in close contact with us. If they have any questions about an article they can reach out to us via the social media or our phone line, and open up a discussion. We have a friendship with our readers. From time to time, we organize meetings with our readers in different cities. We listen to their suggestions and criticisms.
We established our news agency with the aim of reaching as many women as we could. We aimed to get into touch with many women, primarily Kurdish and Middle Eastern women, and to act like a bridge that communicates the struggle that women wage for their demands, freedoms and achievements. We do this as much as we are able to.
Can you give us some examples of news reporting in the past year that you think have been particularly effective?
I can give many examples. The stories of the prostitution ring in Batman, a school principal in Diyarbakır’s Dicle district who was reassigned to another school after he raped children, and Burak Ercan, a teacher in Şırnak Cizre, who abused 40 children and was reassigned to Istanbul. There is no shortage of such stories, I’m afraid. Another important piece of news that I think still reverberates was that we found and published the letter left behind by İpek Er, who committed suicide in Siirt. We have revealed that what was recorded as a suicide and covered up was actually something else. Before İpek committed suicide, she had been detained and raped by a specialist sergeant named Musa Orhan. There is an ongoing trial.
As an agency, do you face any oppression and harassment?
Yes, I guess it wouldn’t be an overstatement to say that harassment and oppression have become routine for us. We suffer constant harassment and oppression from the perpetrators who murder women, the police and the military. We receive arrest, death or rape threats. Being a woman is already difficult in every field but being a woman journalist is even more so. We are under ceaseless attack. An onslaught that aims to suppress the truth.
So how do you cope with it? What support do you have? Is this support enough?
To be honest, we can cope with these conditions only by standing in solidarity with women. Because the women of these lands are very brave and determined. Armed with this determination and courage, we do not step back. We believe in the righteousness of the work we do. Unfortunately, this ordeal we have been going through is not very visible in the international media. Yes, there is some solidarity but it is not enough. The oppression we face here needs to be reported extensively. It is essential that the international institutions support us in this regard and put pressure on their own governments. When going out to pursue a story, we are never sure that we will make it home again. It is very difficult to do journalism in such an environment.
Do you know the number of lawsuits filed against the agency or against its employees?
I do not know the exact number of lawsuits filed against us. But it is safe to say that we do not have a single journalist colleague who does not have a case against her. We are detained because of the news we make. Lawsuits are filed on charges of “membership in a terrorist organization” and “disseminating propaganda for a terrorist organization”. Many of our colleagues are banned from international travel. We had colleagues who had to sign at the police stations on a regular basis and were banned from travelling out of the city, a practice we call ‘urban confinement’. When police forces conduct operations against the women’s organizations and institutions, our employees are detained as well.
What about censorship?
In 2021, access to our agency’s website was blocked 21 times. Dozens of news reports have been banned. A presidential circular on the media was issued on January 28, 2022. It practically legalized such censorship. Again, lawsuits are filed due to the news and opinions we share on our social media accounts. Social media platforms such as Facebook and Instagram have also removed some of our reports.
What is the attitude of your male colleagues towards you? Do you have to strive for representation and stand your ground in this area as well?
Although there is greater awareness of the oppression of women, we are still faced with stereotypical masculine attitudes and mentality. It would be wrong to say that it is completely over and that we are not experiencing discrimination. Even in the Kurdish press, we cannot say that this mentality has completely disappeared. A struggle is required to liberate ourselves from this mindset. That is why we make our presence, power and will felt on the field. We are also fighting to liberate our colleagues from this mentality and to help them overcome it.
Are you hopeful for the futures of Turkish and Kurdish women, and women in the wider world?
Of course, we are hopeful! We take part in this struggle because we are hopeful. We think that we express our hope with the reports we publish and with our editorial policy. The struggle of women against the patriarchal mindset, violence, harassment, rape and violations of rights creates new hopes for every woman.
As an agency, what are your expectations from 2022?
Our wish in 2022 is to live in a democratic system where women are not killed and where peace prevails. We want to report about the success stories and laughter of women. Of course, we also know that a huge effort is required to realise our hopes. As an agency, we have plans to meet with women internationally, as well as reporting news that will suggest solutions to women’s problems. We aim to be a part of the women’s networks internationally and to stay in touch. We feel powerful enough to change not only Turkey but also the world. That’s why we need to reach out to more women.
Finally, what message do you have for the women of the world, on the occasion of 8th March, International Women’s Day?
We are women who set out to write the collective and unwritten history of women’s resistance. We consider ourselves to be very strong as we are a part of women’s struggle. But we need you to progress even faster. We cannot do it alone; we must prepare the groundwork for a united struggle together.
Check out the article Jin News Agency: “On the path to truth with a woman’s pen”, written as part of PEN Norway’s Turkey Indictment Project 2021.
*** Turkish version ***
PEN Norveç olarak 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde kadın mücadelesinin gazetecilik alanındaki özgün sesi olan JİNNEWS’in Editörü ve Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu Sözcüsü Ayşe Güney ile gerçekleştirdiğimiz söyleşiyi sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyoruz.
Bildiğiniz üzere 2021 yılında PEN Norveç Türkiye İddianame Projesi kapsamında Jinnews Haber Ajansı’na ilişkin bir makale de yayımlamıştık. Türkiye’de, üstelik oldukça zorlu koşullar altında ortaya koyduğunuz emeği çok önemsiyoruz. Bizlere kısaca kendinizi tanıtır mısınız? Neden Jinnews bünyesinde çalışıyorsunuz? Bu sizin için nasıl bir anlam taşıyor?
Öncelikle 2021 yılında projenizde bize yer verdiğiniz ve ajansımızın daha geniş çevrelerce tanınmasına vesile olduğunuz için çok teşekkür ediyoruz. Yine bu röportajla kendimizi anlatma imkanını bize verdiğiniz için de ayrıca teşekkür etmek isterim.
Yaklaşık dört yıldır Jinnews’de editör olarak çalışıyorum. Ondan önce de farklı ajans ve gazetelerde muhabirlik yaptım. Jinnews ile buluşmam tesadüf olmadı. Daha önce de bir gazeteci olarak kadının emeğini, mücadelesini, kadına yönelik şiddet ve baskıları görünür kılmak için haberler yapıyordum. Bir kadın, bir Kürt ve bir gazeteci olarak özgürlüğe en çok benim ihtiyacım var. Çünkü her üç kimliğimden kaynaklı da ayrımcılığa maruz bırakılıyorum. Kadın mücadelesine daha aktif bir katılım gösterme isteğim Jinnews ile buluşmamı sağladı. Bir iş olarak değil bir mücadele alanı oldu Jinnews bana. Hem kendimi tanımamı hem de büyüyen kadın mücadelesine mesleğimle katkı sunmamı sağladı. İşte tam da burada kadınların, kadın mücadelesinin hakikatinin açığa çıkarılması, yazılmayan görünmeyen direniş tarihlerinin yeniden yazılarak gösterilmesine vesile olan Jinnews, benim de hakikat yolculuğuma ışık olmaya devam ediyor.
Peki Jinnews’in nasıl bir organizasyon yapısı var? Muhabir ağınız, haber konularızın odağı hakkında bizlere detay verebilir misiniz?
Ajansımızda toplam 36 kişi çalışıyor. Fakat gönüllü muhabir ağımızla bu sayı 70 civarında. Kürtçe’nin iki lehçesi (Kurmanci ve Kirmançki), Türkçe ve İngilizce yayın yapıyoruz. Görüntü ekimizden muhabirimize, sosyal medya ve teknik servisimize kadar hatta avukat ve muhasebecimiz de dahil tüm çalışanlarımız kadınlardan oluşuyor. Merkezimiz Diyarbakır’da, ancak Ankara, İstanbul ve Van’da şubelerimiz var.
Bunun dışında da Türkiye’nin 10 kentinde ve Kuzey Doğu Suriye’nin 4 kentinde muhabirlerimiz var. Muhabirimiz olmayan yerlerde de, örneğin Karadeniz bölgesi gibi, yerel gazeteciler dayanışma göstererek haber yolluyor. Kimi kentlerde de yaşanan olayları bizim için takip ederek bize bilgi veren gönüllü kadın çalışanlarımız var.
Haber konumuzun öznesi kadın yani yaşamın kendisi. Emek, ekonomi, toplum, yaşam siyaset, kültür sanat, bilim, spor gibi kadının yer aldığı kadını ilgilendiren konularda haber yapmaya çalışıyoruz. Sadece kadının gördüğü şiddeti, katliamı, baskıyı değil, kadının hayat ve mücadele hikayelerini yazıyoruz. Başarı öykülerini diğer kadınlara taşıyoruz. Yine örneğin ekonomik kriz, ifade özgürlüğü, iktidar gibi daha genel konularda düşüncelerini soruyor, taleplerini taşıyoruz yayınlarımıza.
Peki bu tercihinizin Türkiye ve genel olarak dünya için nasıl bir önemi olduğunu düşünüyorsunuz?
Yapılan haberlerin içeriği ve dili topluma ulaştığında, halkta bir değişim dönüşüm söz konusu oluyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğine, birlikte yaşama, daha barışçıl bir perspektife sahip olan kadın bakışıyla yapılan haberlerin toplumda farkındalığın oluşması, eşitliğin sağlanması konusunda önemli bir etkisi var. Kadının hem daha çok görülmesi hem de her alanda sözünü söylemesi Türkiye ve dünya için önemli bir değişimi beraberinde getiriyor. Bununla birlikte kadın mücadelesinin de enternasyonal bir boyuta taşınmasında önemli bir katkı sunduğunu, sözü ortaklaştırmak için de doğru bir zemin olduğunu düşünüyorum.
Kararlarınızı nasıl alıyorsunuz? Örneğin hangi hikayeleri öne çıkartacağınıza nasıl karar veriyorsunuz?
Yayımlayacağımız haberde ilk olarak “bu haberi yaptık ama kime faydası olacak?” diye soruyoruz. Kadını, çocuğu, mülteciyi, doğayı önceliyoruz. Yine ayrımcılığa, fırsat eşitsizliğine uğrayan etnik toplulukları ve farklı inançları da önceliyoruz. Kadın odaklı habercilik bir yerde hak odaklı habercilik aslında. Bir taraf oluyorsunuz kadınlardan, toplumdan, doğadan, hayvandan yana. Haber içeriklerinde de salt sorunları gören değil, sorunlara çözüm de arayan bir yaklaşımımız oluyor. Diğer yayınlardan önemli bir farkımız da sorunu tespit edip, çözümü ortaya koymak kanımca.
Okurlarınızla nasıl bir ilişkiniz var?
Okurlarımız ajansı kendilerine ait görüyorlar. Bir haberdeki imla hatalarını düzeltip atan okurlarımız bile oluyor. Bizlere haber konusu öneren kadınlar var. Sadece kadınlar da değil, erkek okurlarımız da bizlerle yakın temas içinde. Yazılan bir makalede kafalarına takılan bir şey olduğunda sosyal medya ya da telefon hattımız üzerinden bizlere ulaşarak tartışma zemini oluşturabiliyorlar. Biz okurlarımızla daha çok arkadaş gibiyiz. Zaman zaman farklı kentlerde okur buluşmaları da gerçekleştiriyoruz. Onların öneri ve eleştirilerini dinliyoruz.
Ajansımızı kurarken ulaşabildiğimiz kadar çok kadına ulaşmayı hedefledik. İmkanımız doğrultusunda başta Kürt kadınlar ve Ortadoğu ülkelerinde yaşayan kadınlar olmak üzere birçok kadına dokunmayı, talepleri, özgürlükleri, kazanımları için verdikleri mücadeleyi ülkeden ülkeye taşıyan bir köprü olmayı hedefledik. Bu alanda temaslarımızı sürdürüyoruz.
Bize özellikle etkili olduğunu düşündüğünüz haberlerinizden örnekler verebilir misiniz?
Birçok haberi örnek verebilirim. Batman’da fuhuş çetesi, Diyarbakır’ın Dicle ilçesinde bir okul müdürünün çocuklara tecavüz ettikten sonra başka bir okula tayin edilmesi, Şırnak Cizre’de öğretmen Burak Ercan’ın 40 çocuğu taciz etmesi ve İstanbul’a tayin edilmesi… Bu haberler elbette çoğaltılabilir. Hala etkisinin sürdüğünü düşündüğüm önemli bir haberimiz ise Siirt’te intihar eden İpek Er’in arkasında bıraktığı mektubu bularak kamuoyu ile paylaşmamızdı. İntihar olarak kayıtlara geçip üzeri kapatılacak olan durumun aslında öyle olmadığını açığa çıkarttık. İpek intihar etmeden önce uzman çavuş Musa Orhan tarafından alıkonulmuş ve tecavüze uğramış. Şuan hala mahkemesi devam ediyor.
Ajans olarak sizler baskı ve tacizle karşılaşıyor musunuz?
Evet, taciz ve baskı bizim bir parçamız oldu desem abartmış olmam herhalde. Hem kadınları katleden faillerden hem polisten, askerden sürekli taciz ve baskı görüyoruz. Tutuklanma, katledilme veya tecavüz tehditlerine uğruyoruz. Kadın olmak her alanda zor ama kadın gazeteci olmak daha zor. Gerçeklerin ortaya çıkmasını engellemek için sürekli saldırının hedefi haline getiriliyoruz.
Peki nasıl başa çıkıyorsunuz? Nasıl bir desteğe sahipsiniz? Bu destek yeterli mi?
Açıkçası kadınlarla dayanışarak bu şartlarla başa çıkabiliyoruz. Çünkü bu coğrafyada kadınlar çok cesur ve inatçı. Biz de bu inatla ve cesaretle geri adım atmıyoruz. Yaptığımız işin haklılığına güveniyoruz. Fakat yaşadıklarımız ne yazık ki uluslararası medyada çok görünür değil. Bu konuda kimi dayanışmalar olsa da çok yetersiz. Burada görülen baskının daha çok yerde yazılması gerek. Uluslararası kurumlar bu konuda bize destek verip kendi ülkelerine de basınç uygulamalılar. Biz evden haber için çıktığımızda bir daha eve dönüp dönemeyeceğimize emin olamıyoruz. Böyle bir ortamda gazetecilik yapmak çok zor.
Ajansa karşı yahut çalışanlara karşı açılan davaların sayısını biliyor musunuz?
Açılan dava sayısını tam olarak bilemiyorum. Ama davası olmayan gazeteci arkadaşımız yok. Yaptığımız haberlerden kaynaklı gözaltına alınıyoruz. “Örgüt üyeliği”, “Örgüt propagandası” suçlamaları ile davalar açılıyor. Birçok arkadaşımızın yurtdışı yasağı var. Kent hapsi olarak adlandırdığımız karakola giderek düzenli imza veren, kentten çıkmasına izin verilmeyen arkadaşlarımız da oldu. Kadın örgütleri ve kadın kurumlarına dönük operasyonlar yapıldığında, bizim de çalışanlarımız gözaltına alınıyor.
Peki ya sansür ile karşılaşıyor musunuz?
2021 yılında ajansımıza 21 kez erişim engeli getirildi. Onlarca haber yayından kaldırıldı. 28 Ocak’ta basına dönük bir genelge yayımlandı. Bu genelgeyle sansür resmi hale getirilmiş oldu. Yine sosyal medya hesaplarımızda paylaştığımız haber ve düşüncelerden ötürü davalar açılıyor. Facebook, instragram gibi sosyal medya platformları da kimi haberlerimizi kaldırdı.
Aynı alanda çalıştığınız erkek meslektaşlarınızın sizlere yaklaşımı nasıl? Bu alanda da temsil ve varlık mücadelesi yürütmeniz gerekiyor mu?
Her ne kadar bilinç artmış olsa da hala maruz kaldığımız eril yaklaşımlar ve anlayışlar olabiliyor. “Tamamen bitti, yaşamıyoruz” dersek gerçeği söylemiş olmayız. Kürt basınında dahi henüz bu anlayışın tamamen yok olduğunu söyleyemiyoruz. Bu zihniyetten kurtulmak da bir mücadeleyi gerektiriyor. Bu nedenle biz de sahada buna karşı varlığımızı, gücümüzü, irademizi ortaya koyuyoruz. Meslektaşlarımızın bu anlayıştan kurtulması, bu zihniyeti aşması için de mücadele ediyoruz.
Türkiye’de yaşayan Kürt, Türk ve diğer uluslardan kadınlar için umutlu musunuz?
Elbette umutluyuz! Umutlu olduğumuz için bu mücadelenin bir parçasıyız. Umudumuzu haberlerimize, yayın politikamıza da taşıdığımızı düşünüyoruz. Kadınların eril zihniyete, şiddete, tacize, tecavüze ve hak ihlallerine karşı verdiği mücadele her kadın için yeni bir umut doğuruyor.
2022 yılından ajans olarak beklentileriniz nedir?
Beklentimiz kadınların katledilmediği, barışın hakim olduğu demokratik bir sistemde yaşamak. Kadınların başarı öykülerini, kahkahalarını haberleştirmek istiyoruz. Elbette bunları beklerken fazlaca emek harcamamız gerektiğini de biliyoruz. Ajans olarak kadın sorunlarına çözüm geliştirecek haberlerin yanı sıra dünya kadınlarıyla buluşmak gibi planlarımız var. Kadınların ortak kurdukları ağlarda yer alıp daha çok kadınla temas içinde olmayı istiyoruz. Sadece Türkiye’yi değil, dünyayı değiştirme gücünü hissediyoruz kendimizde. Bunun için de daha çok kadınla buluşmalıyız.
Son olarak 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapsamında dünya kadınları için sizden bir mesaj rica etsek?
Kadının ortak ve yazılmamış direniş tarihini yazmak için yola koyulmuş kadınlarız biz. Kendimizi kadın mücadelesinin bir parçası olmaktan kaynaklı çok güçlü görüyoruz. Ama daha hızlı yol almak için size ihtiyacımız var. Tek başımıza olmaz, birlikte, ortak mücadelenin imkanlarını yaratmalıyız.
