Free the Kurdish poet Ilhan Sami Çomak
Take me away from this stagnation
I’ve seen so much of the abyss. Long, so long
I’ve stared at it – that void is just repetition.
It’s time for me to say I’m a bird that is showered in rain
It’s time to breathe the smell of soil, fill with it, grow again.
Know me by my love, not by my loneliness.
Comprehend me from what I long for, not by what I have lost.
Understand me by my childhood, not by the me of today.
I’m searching for you.
From ‘Freedom’ by Ilhan Sami Çomak
Translated by Caroline Stockford
PEN Norway, the undersigned PEN Centres and PEN International, express their extreme dismay at the unanimous decision of the parole board convened at Silivri Prison, Istanbul, to rule against the release due on 21 August 2024 of Turkey’s longest-serving student prisoner, internationally-regarded Kurdish poet and honorary PEN member Ilhan Sami Çomak.
Çomak was arrested whilst studying geography at Istanbul University in 1994. He reported being tortured for 19 days before signing a false confession to having set fires in forestry above Istanbul in the name of the outlawed Kurdistan Workers’ Party (PKK). Çomak was cleared of this bogus charge, but found guilty in October 2000, by a State Security Court, of the crime of separatism and sentenced to life imprisonment . In 2007, the European Court of Human Rights (ECtHR) ruled that his right to fair trial had been violated. Çomak was sentenced to life in prison – a term of 36 years – following a retrial that began in 2014. We note that it is usual to release prisoners once a retrial has been ordered and we question how Çomak was kept in prison for eight years after the ECtHR had ruled that such a retrial was necessary.
Çomak was due for release on parole on 21 August 2024. However, the parole board, to which a new member was added just one week prior to its final convening, found to unanimously deny Çomak his freedom despite his declaration to dedicate his life to the pursuit of literature and poetry. The board listed the four or five times that Çomak had supposedly spoken a political slogan or made ‘unnecessary noise’ over a period of 30 years in prison. They determined that Çomak had not shown enough remorse for the crime of separatism and that his case should be reviewed in three months’ time. PEN Norway and other PEN Centres will be closely monitoring the proceedings due to take place after the submission of an appeal to the board’s decision within 15 days.
PEN Norway and the signatories wish to express their extreme frustration at the cruel and baseless ongoing imprisonment of this highly regarded poet, whose work itself is a testament to his peaceful aspirations, and strongly oppose the seemingly politically-motivated extension of his detention.
PEN Norway and fellow Centres make it known that they will be closely monitoring the progress of the appeal of Çomak’s lawyers against the parole board decision of 20 August 2024 and hope to see the overturning of this arbitrary and vaguely-outlined decision. İlhan Sami Çomak has been denied his freedom for his entire adult life to date. He should not be detained a day further.
Signatories:
PEN Norway
Uluslararası PEN
PEN San Miguel
Irish PEN/PEN na hÉireann
Swedish PEN
PEN Québec
PEN Netherlands
Vietnamese PEN Abroad
Wales PEN Cymru
PEN America
PEN Esperanto
PEN Català
PEN Arman
PEN Sydney
Additional information:
İlhan Sami Çomak is a prize-winning poet, recipient of the Sennur Sezer poetry prize (1999), the Metin Altıok prize (2022) and the Norwegian Authors’ Union Freedom of Expression award (2022) member of the Writers’ Union of Turkey, prize-winning playwright and honorary member of the following PEN Centres: PEN Norway, Wales PEN Cymru, Irish PEN Na H’Eireann, PEN Sydney and PEN Austria. He has been in poetic conversation by letter with over 80 world-renowned poets and has a huge poetic family extending all over the globe.
Write a letter to Ilhan
PEN, the global network of more than 130 Centres in over 90 countries, has been campaigning for freedom of expression and for the release of writers in prison for over 100 years. We invite you to write to İlhan, sending a non-political message of solidarity, in Turkish by postcard to the following address:
İlhan Sami Çomak
Silivri 5 No.lu L Tipi Kapalı Cezaevi
C12 Silivri
İstanbul
Turkey
An example:
Dear Ilhan,
We hope that, soon, you will be reunited with your freedom and that it will be a new start for you and your poetry. We send you our respect and the love of friendship. Stay strong, we send you greetings from your PEN family. You are never alone.
With solidarity,
30 yıllık bu tutsaklığa artık son verilsin! Kürt şair İlhan Sami Çomak serbest bırakılsın!
Çünkü götür beni bu durgunluktan
Çok gördüm boşluğu uzun uzun baktım
Çünkü hep tekrardır ve tekrardır boşluk
Zamandır artık ben yağmurda ıslanan bir kuşum demenin
Toprak kokusunu çekip içine zamanıdır gövdelenmenin
Sevgimden kavra beni, yalnızlığımdan değil.
Özlemlerimden kavra beni, kaybettiklerimden değil.
Çocukluğumdan kavra beni, bugünümden değil.
Peşindeyim.
İlhan Sami Çomak, ‘Özgürlük’
PEN Norveç, aşağıda imzası bulunan PEN Merkezleri ve Uluslararası PEN olarak, Türkiye’nin en uzun süredir cezaevinde bulunan öğrenci mahkûmu olan, uluslararası saygınlığa sahip Kürt şair ve PEN onursal üyesi İlhan Sami Çomak’ın İstanbul Silivri Cezaevi’nde toplanan İdare ve Gözlem Kurulu tarafından 21 Ağustos 2024 tarihinde oybirliğiyle verilen kararla tahliye edilmemesini büyük bir endişeyle karşıladık.
Çomak 1994 yılında İstanbul Üniversitesi’nde coğrafya bölümünde okurken tutuklanmıştır. Çomak 19 gün boyunca işkenceye uğradıktan sonra sonra, İstanbul’un kuzeyindeki ormanlık alanda yasadışı Kürdistan İşçi Partisi (PKK) adına yangın çıkardığına dair kendisine sahte bir itirafname imzalatıldığını ifade etmiştir. Bu düzmece suçlamadan aklanan Çomak, Ekim 2000’de Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından bölücülükten suçlu bulunmuş ve ömür boyu hapse mahkum edilmiştir. 2007 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kürt şairin adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir. Çomak, 2014 yılında başlayan yeniden yargılamanın ardından 36 yıla karşılık gelen müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Hakkında yeniden yargılama kararı verilen mahkumların serbest bırakılmasının olağan bir uygulama olduğunu bilen bizler, AİHM’in verdiği yeniden yargılama kararının ardından Çomak’ın nasıl olup da sekiz yıl boyunca cezaevinde tutulmaya devam ettiğini sorgulamaktayız.
Çomak’ın 21 Ağustos 2024 tarihinde şartlı tahliye edilmesi gerekiyordu. Ancak, İdare ve Gözlem Kurulu’na yapılacak son toplantıdan sadece bir hafta önce yeni bir üye eklenmiş ve Kurul hayatını edebiyat ve şiirin peşinde koşmaya adadığını beyan etmesine rağmen Çomak’ın özgür kalmasını oybirliğiyle reddetmeyi uygun bulmuştur. Kurul’a göre Çomak cezaevinde geçirdiği 30 yıl boyunca güya dört ya da beş kez siyasi slogan atmış ya da ‘gereksiz gürültü’ yapmıştır. Çomak’ın bölücülük suçuna karşı yeterli pişmanlığı göstermediğine ve durumunun üç ay içinde yeniden değerlendirilmesi gerektiğine karar verilmiştir. PEN Norveç ve diğer PEN Merkezleri, kurulun kararına 15 gün içinde yapılacak itirazın ardından gerçekleştirilecek işlemleri yakından izleyecektir.
Bu son derece saygın şairin ortaya koymuş olduğu eserler taşıdığı barışçıl özlemlere başlı başına kanıt teşkil ederken, kendisinin tutukluluğunun böylesi zalimce ve temelsiz bir şekilde devam etmesinden PEN Norveç ve imzacılar olarak büyük bir hayal kırıklığı duyduğumuzu ifade ederken, Çomak’ın tutukluluğunun siyasi olduğu belli olan saiklerle uzatılmasına şiddetle karşı çıktığımızı belirtmek isteriz.
PEN Norveç ve diğer PEN Merkezleri, İdare ve Gözlem Kurulu’nun 20 Ağustos 2024 tarihinde verdiği, keyfi ve muğlak gerekçelere dayandırılmış kararın bozulacağı umuduyla karara karşı Çomak’ın avukatlarının getirdiği itirazın neticesini yakından izleyecektir. Ömrünün yetişkinlik dönemi boyunca özgürlüğünden yoksun bırakılan İlhan Sami Çomak bir gün daha tutuklu kalmamalıdır.
İmzacılar:
PEN Norway
Uluslararası PEN
PEN San Miguel
Irish PEN/PEN na hÉireann
Swedish PEN
PEN Québec
PEN Netherlands
Vietnamese PEN Abroad
Wales PEN Cymru
PEN America
PEN Esperanto
PEN Català
PEN Arman
PEN Sydney
Ek bilgi
Ödüllü bir şair ve ödüllü bir oyun yazarı olan İlhan Sami Çomak, Sennur Sezer şiir ödülü (1999), Metin Altıok ödülü (2022) ve Norveç Yazarlar Birliği İfade Özgürlüğü Ödülü (2022) sahibi, Türkiye Yazarlar Sendikası üyesi ve PEN Norveç, Galler PEN Cymru, İrlanda PEN Na H’Eireann ve PEN Avusturya’nın onursal üyesidir. 80’den fazla dünyaca ünlü şairle mektup aracılığıyla şiir sohbetleri gerçekleştiren Çomak’ın dünyanın dört bir yanına uzanan büyük bir şiir ailesi vardır.
90’dan fazla ülkede 130’dan fazla merkeziyle küresel bir ağ olan PEN, 100 yılı aşkın bir süredir ifade özgürlüğü ve hapisteki yazarların serbest bırakılması için kampanya yürütmektedir. PEN hareketiyle bağlantılı olan ya da olmayan tüm şairleri, yazarları ve dünya kamuoyunu İlhan’a yazmaya, siyasi bir içerik taşımayan dayanışma mesajını Türkçe olarak aşağıdaki adrese kartpostalla göndermeye davet ediyoruz:
İlhan Sami Çomak
Silivri 5 No.lu L Tipi Kapalı Cezaevi
C12 Silivri
İstanbul
Türkiye
Örnek mesaj aşağıdadır:
Sevgili İlhan,
Ümidimiz odur ki yakında özgürlüğünüze kavuşacaksınız ve bu hem sizin hem de şiiriniz için yeni bir başlangıç olacak. Size saygılarımızı ve dostça sevgilerimizi gönderiyoruz. Güçlü kalın, size PEN’deki ailenizden selamlar gönderiyoruz. Asla yalnız değilsiniz.
Dayanışmayla…
