PEN Norway denounces attacks on Kurdish bookshops and cultural institutions in Turkey
PEN Norway express our profound concern over the recent raids conducted by Turkish police on the Mesopotamian Language and Culture Research Association (MED-DER) and the Payîz Pirtûk bookshop in Diyarbakır on 24 September, 2024.
These actions not only violate fundamental human rights but also represent a severe assault on the linguistic and cultural rights of the Kurdish people.
The raids, which included the detention of several MED-DER members and the seizure of educational materials in Kurdish dialects, signify a troubling trend of systematic repression against institutions dedicated to the preservation and promotion of Kurdish language and culture. The cultural research centre of MED-DER has long been a cornerstone in the efforts to uphold and foster the linguistic heritage of the Kurdish community, offering invaluable resources and courses in the Kurmanji dialect. The targeting of such institutions is a direct affront to the linguistic rights that PEN as a whole upholds and defends around the world, and undermines the principle of first-language education, which is crucial for cultural identity and continuity.
Ömer Fidan, Co-President of Kurdish PEN Center, asked for support from the PEN network regarding the attacks. Fidan said:
Linguistic rights are human rights and are enshrined not only in the PEN Girona Manifesto on linguistic rights, but also in the constitution of Turkey and the linguistic right of giving defence in court in one’s own language is also enshrined in Article 5 of the European Convention on Human Rights, in the right to a fair trial. It is imperative that the authorities in Turkey take immediate steps to ensure the protection of these rights, fostering an inclusive society where diversity is celebrated, not suppressed. We call upon international human rights organisations and advocates to join us in condemning these actions and to demand accountability and respect for the linguistic rights of all communities.
PEN Norway’s Turkey Adviser Caroline Stockford said of the attacks:
PEN Norway demand the immediate release of those persons arrested in the raids on 24 September. We will closely monitor the developments surrounding these incidents.
PEN Norveç, Türkiye’deki Kürt kitabevlerine ve kültürel kurumlara yönelik saldırıları kınıyor
PEN Norveç olarak, 24 Eylül 2024 tarihinde Diyarbakır’da bulunan Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği’ne (MED-DER) ve Payîz Pirtûk kitabevine yönelik Türk polisi tarafından gerçekleştirilen baskınlar konusunda derin endişe duyduğumuzu ifade ediyoruz.
Bu eylemler, temel insan haklarını ihlal etmekle kalmayıp, aynı zamanda Kürt halkının dilsel ve kültürel haklarına yönelik ciddi bir saldırı niteliği taşımaktadır.
Kürt lehçelerinde eğitim materyallerine el konulmasını ve MED-DER üyelerinin gözaltına alınmasını içeren bu baskınlar, Kürt dili ve kültürünün korunmasına ve yaygınlaştırılmasına odaklanmış kurumlara yönelik sistematik baskıların kaygı verici bir örneğidir. MED-DER’in kültürel araştırma merkezi, Kürt toplumunun dil mirasını koruma ve geliştirme çabalarının temel taşlarından biri olmuş, Kurmancî ve Kirmanckî lehçelerinde paha biçilmez kaynaklar ve kurslar sunmaktadır. Bu tür kurumların hedef alınması, PEN olarak dünya çapında savunduğumuz ve koruduğumuz dilsel haklara doğrudan bir saldırıdır ve kültürel kimlik ve süreklilik için hayati öneme sahip olan anadilinde eğitim ilkesini zedelemektedir.
Kürt PEN Merkezi Eşbaşkanı Ömer Fidan, 143 merkezli uluslararası PEN ailesinden destek talep ederek şunları söylemiştir:
“Öğrendiğim kadarıyla, Amed/Diyarbakır’da 25 kişi gözaltına alındı. Bu kişiler, Kürt dili üzerine birlikte ve şahsen çalıştığım, neredeyse her gün gördüğüm yakın arkadaşlarımdır. Bahsedilen tüm sivil toplum kuruluşlarında yıllarca çalıştım ve hala çalışmaya devam ediyorum. Kürt PEN Merkezi olarak, siz değerli hak savunucularının bizlerden desteğinizi esirgemeyeceğinizi umuyoruz. Siz değerli dostlarımızın da bizimle birlikte Uluslararası PEN ailesi olarak sesimize ses katmanızı ve destek vermenizi temenni ediyoruz.”
Dil hakları insan haklarıdır ve yalnızca PEN Girona Dil Hakları Manifestosu’nda değil, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda da güvence altına alınmıştır. Ayrıca, bir kişinin kendi dilinde mahkemede savunma yapma hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin adil yargılanma hakkını düzenleyen 5. maddesi’nde de yer almaktadır. Türkiye’deki yetkililerin bu hakların korunmasını sağlamak için derhal adım atmaları, çeşitliliğin baskı altına alınmadığı, aksine kutlandığı kapsayıcı bir toplum oluşturulması için çaba harcaması zorunludur. Uluslararası insan hakları örgütlerini ve hak savunucularını bu eylemleri kınamaya, hesap verebilirlik ve tüm toplulukların dilsel haklarına saygı talep etmeye çağırıyoruz.
PEN Norveç’in Türkiye Danışmanı Caroline Stockford, saldırılar hakkında şunları söyledi:
“MED-DER’in, Payîz Pirtûk Kitabevi’nin ve dilsel ve kültürel haklarını savundukları için şu anda baskı gören tüm insanların yanındayız. Türk yetkililerini bu haksız eylemleri durdurmaya ve Kürt halkının dilini ve kültürünü koruma ve yayma hakkını tanımaya ve bu haklara saygı göstermeye çağırıyoruz. Türkiye’deki dil hakları ihlallerini araştırmaya ve raporlamaya devam edeceğiz. Dil ve kültür, tüm taraflarca politikadan ayrı ve bağımsız olarak görülmeli ve bu haklara saygı gösterilmelidir.”
PEN Norveç olarak, 24 Eylül’deki baskınlarda gözaltına alınan kişilerin derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz! Bu olaylara ilişkin gelişmeleri yakından takip edeceğiz.
